Kenniswerkers hebben meer kans op mentale overbelasting!
Als jij mentaal en interactief werkt, heb je meer kans op mentale overbelasting in vergelijking met meer fysieke beroepen. Het is belangrijk om je bewust te zijn van deze risico’s. Pas dan kun je mentale overbelasting voorkomen. Welke risico’s spelen er precies en wat kun je eraan doen?
Annegreet van Bergen, in haar boek ‘De Lessen van Burn-out’ uit 2000, benoemt vier risico’s die 24 jaar later nog steeds of meer dan ooit relevant zijn.
1. Te weinig rustmomenten
Je dendert maar door. Nog even dit afwerken, nog even dat mailtje beantwoorden, dit lijstje bijwerken en dat plan afschrijven. Voor je het weet is de dag om en heb je naast je toiletbezoeken, en het halen van koffie weinig rustmomenten gehad. Als je goed bezig bent heb je een lunchwandeling gemaakt maar ook dat schiet er vaak bij in.
Risico: Door intensieve mentale arbeid en de constante stroom aan prikkels van digitale schermen ervaren kenniswerkers vaak een gebrek aan mentale rust.
Tip: Plan regelmatig niets-tijd in.
2. Mensenwerk
Alle systemen zijn fijn maar kenniswerk, is mensenwerk. Zonder de logica van jouw brein komt er weinig uit die systemen. Daarnaast heb je te maken met mensen. Klanten, collega’s en er wordt van je verwacht dat je je gemakkelijk aanpast aan de bedrijfsculturen. Kan jij feedback gemakkelijk naast je neerleggen nadat je de leermomenten eruit hebt gehaald? Of neem je het heel persoonlijk en blijft het in je hoofd spoken?
Risico: Je aanpassingsvermogen kan het behouden van persoonlijke identiteit bemoeilijken.
Tip: Ontwikkel sterke communicatieve vaardigheden en neem momenten om tot jezelf te komen na uitdagende interacties.
3. Je bent nooit klaar
Je bent nooit klaar. Het werk blijft zich maar aandienen. Er is geen vast eindmoment. Je hebt nooit het voldane gevoel dat het ‘af’ is. Want de volgende dag gaat hetzelfde gewoon weer verder.
Risico: Thuiswerken vergroot het risico op het vergeten van tijd en vervaagt de grens tussen werk en privé.
Tip: Ontwikkel een balans tussen betrokkenheid en afstand nemen.
4. Onduidelijkheid
Wanneer is je werk, goed werk? Dat is nogal subjectief. Er zijn geen duidelijke richtlijnen waar je werk aan moet voldoen. Er is geen helder recept dat je kunt volgen als je bijvoorbeeld een cake bakt is het helder. Maar jouw visie-stuk over mentale gezondheid is het resultaat van jouw brein. Wanneer is het goed?
Risico: De onduidelijkheid over kwaliteit en output kan zwaar wegen.
Tip: Maak duidelijke afspraken over de verwachtingen met leidinggevenden of klanten om de kwaliteit van het werk te verduidelijken.
Elk mens is Uniek
Als je wilt waken over je mentale gezondheid is het belangrijk om te weten waar jouw energielek zit. Voor de één is te weinig waardering de bottelneck terwijl voor de ander de continue werkdruk of vage opdrachten een probleem oplevert.
Leer jezelf kennen en leer omgaan met jouw energielekken. Het vergt zelfkennis, inzicht in reactiepatronen, en bewustwording van stress. Je kunt automatische reactiepatronen aanpassen als je weet wat ze zijn. Een leidinggevende of coach als waardevolle gesprekspartner kan als een spiegel fungeren.
Voordat je je energielekken kunt dichten is het belangrijk dat je eerst genoeg energie hebt.
