Verminderde activiteit in het empathische brein
De mediale prefrontale cortex en anterior insula zijn verantwoordelijk voor empathie en sociale emoties.
Narcisten hebben vaak verminderde activiteit in deze gebieden, wat verklaart waarom ze moeite hebben om de gevoelens en behoeften van anderen te begrijpen of erop te reageren.
Dit leidt tot egocentrisch gedrag en een gebrek aan schuld of spijt na acties die anderen schaden.
Overactief beloningssysteem
Het ventrale striatum en de amygdala spelen een rol in het beloningssysteem van het brein.
Narcisten hebben een overactief beloningssysteem dat hen drijft tot het zoeken van bewondering en bevestiging (narcistische voeding).
Deze zoektocht naar externe validatie komt voort uit een diepgeworteld gevoel van onzekerheid en een gebrek aan interne zelfwaardering.
Disbalans in de prefrontale cortex
De dorsolaterale prefrontale cortex (voor zelfreflectie en zelfcontrole) functioneert vaak minder goed.
Deze disbalans zorgt ervoor dat narcisten impulsief reageren, vooral als hun ego bedreigd wordt.
Dit verklaart waarom ze snel boos, defensief of wraakzuchtig kunnen worden in situaties waarin ze kritiek krijgen.
Abnormale ontwikkeling van de amygdala
Dit deel van het brein verwerkt emoties en helpt bij het reguleren van angst en agressie.
Onderzoek heeft aangetoond dat de amygdala bij narcisten kleiner of minder actief kan zijn.
Hierdoor ervaren ze minder angst of schaamte, wat bijdraagt aan hun neiging tot risicovol gedrag of gebrek aan verantwoordelijkheid.
Beperkte neuroplasticiteit
Neuroplasticiteit is het vermogen van het brein om nieuwe verbindingen te vormen en gedragspatronen te veranderen.
Bij narcisten is dit proces vaak minder flexibel, waardoor ze vasthouden aan diepgewortelde patronen van zelfverheerlijking en egocentrisme.
Dit maakt het moeilijk voor hen om negatieve gedragspatronen te doorbreken, zelfs wanneer ze geconfronteerd worden met de gevolgen ervan.
Hypothalamus-hypofyse-bijnieras (HPA-as) en stressrespons
Narcisten hebben vaak een ontregelde HPA-as, die de productie van cortisol (het stresshormoon) beïnvloedt. (stressverwerking)
Ze reageren intens op bedreigingen van hun ego, wat leidt tot verhoogde cortisolniveaus.
Dit versterkt hun defensieve en agressieve reacties op kritiek of afwijzing.
Problemen met het default mode network (DMN)
Dit netwerk in het brein is actief wanneer je aan jezelf denkt of reflecteert.
Hiaten:
Bij narcisten is het DMN hyperactief, wat leidt tot een overmatige focus op het eigen ego.
Dit versterkt hun behoefte aan bewondering en vermindert hun vermogen om de aandacht op anderen te richten.
Diepe onzekerheid en compensatie
Hoewel narcisten aan de oppervlakte zelfverzekerd lijken, zijn er diepe hiaten in zelfwaardering.
Dit wordt gecompenseerd door een overmatig focus op macht, status en bewondering, wat slechts tijdelijk verlichting biedt.
Hoe ontstaan deze hiaten?
- Jeugdtrauma
Narcistische patronen worden vaak gevormd in de jeugd, als reactie op kritische, emotioneel afstandelijke of overmatig bewonderende ouders. - Gebrek aan consistentie in liefde en grenzen
- Genetica
Erfelijkheid speelt ook een rol in de aanleg voor narcisme. - Neurobiologische ontwikkeling
Traumatische ervaringen of opvoeding kunnen de hersenontwikkeling in de kinderjaren beïnvloeden, vooral in gebieden die betrokken zijn bij emotie, empathie en zelfregulatie.
Lees ook de blog: Pijn van een nacist >
Kunnen deze hiaten worden hersteld?
Narcisten kunnen baat hebben bij therapieën die gericht zijn op zelfreflectie en bewustwording.
Hoewel de flexibiliteit van het brein beperkter kan zijn, zijn er mogelijkheden om via therapie en oefeningen nieuwe patronen aan te leren.
Narcisme in het brein is een combinatie van neurologische afwijkingen en psychologische patronen.
Integral Eye Movement Therapy (IEMT) kan werken in het brein van iemand met narcistische trekken of een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Hoewel het lastig is om volledig narcistisch gedrag te veranderen vanwege de diepgewortelde aard ervan. IEMT kan bijdragen aan het verminderen van emotionele blokkades, het verhogen van zelfbewustzijn en het reguleren van stressreacties.
Blijft natuurlijk wel overeind staan dat de narcist bereid moet zijn om naar zichzelf en eigen patronen de willen kijken.
Laat dat nou heel lastig zijn voor een narcist.
Lees hoe jij kan herstellen als je te maken hebt gehad met een narcist
